Na de succesvolle renovatie van het Vangeertenhof van Arboretum Kalmthout in 2020, kwam twee jaar later de doorkijkhaag naar historisch model weer in het straatbeeld van deze erfgoedsite. De doorkijkhaag sluit aan op het Vangeertenhof en is ondertussen toegegroeid met bijzondere klimop en wilde wingerd. De doorkijkhaag is een moderne interpretatie van een haag die van eind 19de tot midden 20ste eeuw in Kalmthout groeide. “Die haag, geplant in 1872, dateert uit de periode dat op deze plek nog geen arboretum was, maar wel een kwekerij van bijzondere bomen en planten, eigendom van Charles Van Geert,” legt conservator-directeur Abraham Rammeloo uit. “De haag vormde toen de helft van een zogenaamde berceau, een overdekt tuinpad dat de kwekerij aan de straat begrensde, en had vooral een logistieke functie. Het was een schaduwplek die diende als beschutte stockageplaats voor planten die klaar waren voor transport naar klanten. Om toch licht te hebben, zowel voor de planten als voor het personeel, waren er ramen in de haag gesnoeid. De berceau had toen aan elke zijde een rode beukenhaag en als ‘dak’ een begroeiing van klimop en wilde wingerd."

De huidige doorkijkhaag heeft dezelfde verhoudingen als het origineel, maar vormt geen onderdeel meer van een berceau. Ze staat iets verder van de straat dan vroeger en verbindt het Vangeertenhof met de cottage. Het hekwerk, gereconstrueerd met de originele 19^de-eeuwse gietmallen uit een smederij in Kalmthout dateert van 2019 en is de omheining is ondertussen volgroeid met een dicht vertakkende klimop met een klein en gekruld blaadje: Hedera helix ‘Green Ripple’. Voor enkele toetsen herfstkleur zorgt opnieuw wilde wingerd: Parthenocissus tricuspidata ‘Veitchii’. Afgelopen herfst vond conservator-directeur Abraham Rammeloo, het tijd om mee te dingen aan de zogenaamde Hans Vredeman de Vriesprijs. 

Natuurhistorische waarde

Die prijs is een intitatief van het Fonds Louise Vanden Bulcke, dat daartoe elk jaar een projectoproep lanceert. Met de prijs, goed voor een geldbedrag van € 6.000 wil het fonds een project met natuurhistorische waarde bekronen en hiermee reeds uitgevoerde of nog uit te voeren restauratiewerken ondersteunen. De Hans Vredeman de Vriesprijs 2022 zelf is eerder deze maand al toegekend aan het Provinciedomein Huizingen voor de renovatie van de historische rotstuin Bloemendal. Toch wilde de jury ook Arboretum Kalmthout erkennen. 

Juryvoorzitter Herman van den Bossche: “Aangezien het bij de doorkijkhaag een evocatie van het 19^de-eeuwse origineel betrof, dus geen échte restauratie, en daardoor niet volledig overeenstemde met de wilsbeschikking van Mevrouw Louise Vanden Bulcke, deed de jury het voorstel van deze Eervolle Vermelding. De jury is immers van oordeel dat het project een geslaagde hedendaagse interpretatie geeft van een volledig verdwenen, maar waardevol straatbeeld. Verder feliciteert de jury het Arboretum voor het actieve en innovatieve beleid."

Louise Vanden Bulcke hield veel van tuinen, en vooral van historische tuinen. Die passie bracht haar er toe een fonds dat haar naam draagt op te richten om de aanleg, het behoud en de restauratie van historische tuinen en parken aan te moedigen. Aan de Eervolle vermelding is geen geldbedrag verbonden, wél kreeg Arboretum Kalmthout voor de evocatie van de historische doorkijkhaag een plaquette die bij de doorkijkhaag komt te staan.

De toekenning van de Eervolle Vermelding bij de Hans Vredeman de Vriesprijs vond plaats tijdens het openingsweekend van de Tuin van Sonia in Arboretum Kalmthout, de nieuwe 1 hectare tuinuitbreiding. Om de Tuin van Sonia te kunnen realiseren, startte Arboretum Kalmthout bij de aankoop in 2020 de fondsenwervingscampagne ‘Het arboretum groeit’. De Koning Boudewijnstichting beheerde de projectrekening voor zolang de campagne liep, tot en met 31 mei 2023, en kon afgelopen weekend dat gerealiseerde tuinproject van dichtbij bewonderen.